“Åãèïåò øàøíûõ ÷ áèø, öýðãèéíõ ÷ áèø, èðãýíèé óëñ áàéõ áîëíî”

1951 îíä Íüþ-Éîðêò òºðñºí Íàáèë Ôàõìè Åãèïåòèéí äèïëîìàò àëáûã òîëãîéëîîîä äºðâºí ñàð áîëæ áàéíà. Èðýõ õàâàð Åãèïåòýä ñîíãóóëü áîëíî. Ýíý ñîíãóóëüä “Ëàëûí àõàí ä¿¿ñ” áàéãóóëëàãûí óëñ òºðèéí æèã¿¿ð îðîëöîæ áîëíî õýìýýí òýðýýð ¿çýæ áàéíà. Åãèïåòèéí óëñ òºðèéí õ¿÷í¿¿ä ýä¿ãýý øèíý ¯íäñýí õóóëèéã áîëîâñðóóëæ áàéãàà áèëýý.

-Øèíý Åãèïåòýä “Ëàëûí àõàí ä¿¿ñ” ÿìàð ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ áîë?

-Óëñ òºðèéí òàéâàí àðãà çàìûã ýðýëõèéëäýã, ººðººð õýëáýë áóñäûí ¿çýë áîäëûã õ¿ëýýí çºâøººðäºã ÿìàð ÷ íàì, áàéãóóëëàãà óëñ îðíû èðýýä¿éã öîãöëîîõ ¿éëñò îðîëöîæ áîëíî. Õàðèí õ¿÷èðõèéëëèéã äýìæäýã, àëèâàà àñóóäïûã ìóéõðààð øèéäýõ ãýæ îðîëääîã õ¿ì¿¿ñò îðîí çàé áàéõã¿é.

-Ãýâ÷ ÷ºëººò ñîíãóóëü áîëæ, òà íàðûí ¿ã¿éñãýäýã íàì ýâñýë ãàðààä èðâýë ÿàõ âý?

-Òèéìýýñ ë ñîíãóóëèàñ ºìíº øèíý ¯íäñýí õóóëèà áîëîâñðóóëæ äóóñãàõ õýðýãòýé. Èðýõ äîëîî õîíîãò áýëýí áîëñîí áàéõ ¸ñòîé. Åãèïåò õ¿í á¿ð õ¿éñ, èòãýë ¿íýìøèë õàðãàëçàõã¿éãýýð òýãø ýðõòýé áàéõ õóóëü áàéõ áîëíî. ßìàð ÷ Çàñãèéí ãàçàð èòãýë ¿íýìøèëäýý àâòàõã¿éãýýð ýíý õóóëüä çàõèðàãäàæ àæèëëàõ ¸ñòîé.

-¯íäñýí õóóëü áàòëàãäñàíû äàðàà èðãýä “Ëàëûí àõàí ä¿¿ñ”-ò ñàíàëàà ºã÷èõâºë òà íàð õ¿ëýýí çºâøººðºõ ¿¿?

-Òèéì ýý, òýä ¯íäñýí õóóëèéã õ¿íäýòãýâýë áèä õ¿ëýýí çºâøººðíº.

-Øèíý ¯íäñýí õóóëèàð öýðýã, àðìè ÿìàð ¿¿ðýã õ¿ëýýõ âý?

-¯íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûã ñàõèæ, Åãèïåòèéí á¿ðýí ýðõò áàéäëûã õàìãààëíà. Øèíý ¯íäñýí õóóëèàð, Åãèïåò íü øàøíûõ ÷ áèø, öýðãèéíõ ÷ áèø, èðãýíèé óëñ áàéõ áîëíî. Öýðýã, àðìè íü ìýðãýæëèéíõ áàéõ áîëíî.

-Ýñýðã¿¿öëèéí æàãñààë, õºäºë㺺í çîãñîõã¿é áàéíà. Èðãýäèéã òàéâøðóóëàõûí òóëä ÿìàð àðãà õýìæýý àâàõ âý?

-Õ¿ì¿¿ñ ÿàãààä æàãñààä áàéãàà þì? Áèä õî¸ð æèëä õî¸ð ÷ õóâüñãàëûí í¿¿ð ¿çëýý. Óëñ òºðèéí ñèñòåì òîãòâîðòîé áàéãààñàé ãýæ àðä èðãýä õ¿ñ÷ áàéíà. Îéðûí ¿åä øèíý÷ëýãäýæ ãàðàõ øèíý ¯íäñýí õóóëü Åãèïåòèéí óëñ òºðèéí í¿¿ð öàðàé áîëîõ áîëíî. Ò¿¿íèé äàðàà áèä ïàðëàìåíòûí ñîíãóóëüäàà áýëòãýíý. Õýò äàâðàã÷èä ñèñòåìèéã ãîëüäðèëîîñ íü ãàðãàõ ãýæ îðîëäîõ íü òîäîðõîé ÷ õ¿÷èðõèéëýë, óëñ òºðèéí õèéðõýë áàãàñíà ãýæ áèä ¿çýæ áàéíà.

-Åðºíõèéëºã÷ Ìîõàìåä Ìóðñèéã ø¿¿õ õóðàë ýõýëñýí. Ø¿¿õ, øóäàðãà ¸ñ áàéãàà ãýäãèéã òà íàð õàðóóëàõûã çîðüæ áàéãàà ÷ ñºðºã õ¿÷èí áîëîí ãàäààä óëñ îðíóóä òà íàðò òýãæ èõ èòãýõã¿é áàéõ øèã…?

-Ýõíèé áàéöààëò ÿâàãäñàí. Ø¿¿õ õóðàë íýãä¿ãýýð ñàðä áîëíî. ªì㺺ëºã÷èä áîëîí àð ãýðèéíõýí íü Ìóðñèòýé óóëçàæ áàéãàà. Õóóëü, àðä÷èëëûã õ¿íäýòãýõèéã øààðäàõäàà áèä õî¸ð æèëä õî¸ð õóâüñãàë õèéëýý. Îäîî øóäàðãà ¸ñûã õýðýãæ¿¿ëýõ öàã áîëñîí.

-ÀÍÓ-ûí Òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Æîí Êåððè ñàÿõàí Åãèïåòýä î÷èõäîî òàíàé óëñûã àðä÷èëëûí ç¿ã çîðèãòîé àëõàæ áàéíà õýìýýí ìàãòñàí. Ãýâ÷ ÀÍÓ òóñëàìæàà çîãñîîñîí õýâýýð áàéíà. Îðîñûí òºëººëºã÷èä ìºäõºí Êàèðò èðýõ ãýæ áàéíà. Òà íàð ÀÍÓ-ûã “õàÿæ”, Îðîñ ðóó äºõºõ ãýæ áàéíà óó?

-Áèä Åãèïåòèéí ñîíãîëòûã íýìýãä¿¿ëýõèéã õ¿ñ÷ áàéíà. Íýã óëñûã íºãººãººð ñîëèíî ãýñýí ¿ã áèø ë äýý. Áèä õî¸ð òóéëò åðòºíöºä àìüäðàõàà àëü õýäèéíý áîëüñîí. Áèä ÀÍÓ-òàé çóçààí õàðèëöààòàé áàéæ, ìºí Îðîñ, Õÿòàä, Ýíýòõýãòýé õàðèëöààãàà ã¿íçãèéð¿¿ëýõèéã õ¿ñ÷ áàéíà.