Сноуден жинхэнэ тагнуулчаар бэлтгэгдсэн байжээ

Тагнуулын мэдээлэл цуглуулан хадгалдаг тун хүчтэй програмд нэвтрэн хулгайлсан мэдээллээ олон нийтэд түгээсэн АНУ-ын Үндэсний тагнуулын агентлагийн (NSA) экс ажилтан Эдвард Сноуден тагнуулчаар бэлтгэгдэж, Вашингтоны тусгай алба, тагнуудын агентлагуудад нууцаар ажилладаг байснаа хүлээн зөвшөөрлөө. Америкийн NBC телевиз Москвад очиж хийж, өчигдөр эфирээр цацсан ярилцлагын хэсэг ийнхүү хэвлэлээр тараад байна. Тэрээр бага түвшний, сайн биш шинжээч байсан гэх яриаг эрс няцаасан юм.

“Би тагнуулчаар бэлтгэгдсэн. Энэ үг ямар утгатай байдаг билээ дээ, яг л тэрүүгээр буюу тагнуулчаар бэлтгэгдсэн хүн. Гадаадад дүр эсгэж тагнуулчийн ажлаа хийж, амьдарч үзсэн. Үүний тулд таньж мэддэггүй ажлаа хүртэл хийх гэж оролдож явлаа. Тэр бүү хэл, надад өөр нэртэй паспорт олгож гадаад руу явуулж байв” хэмээн Сноуден ярьжээ. АНУ-ын Төрийн департаментын нууц мэдээллийг ил болгоод эх орноосоо зугтан Орост ирж бүгээд байгаа экс тагнуулч өөрийгөө “техникийн шинжээч” хэмээн тодорхойлов. “Би хүмүүстэй цуг сууж ажилладаггүй. Би тагнуулч элсүүлдэггүй. Миний хийдэг зүйл бол Америкийн нэгдсэн улсад зориулсан үйл ажиллагааны систем, программ хангамжийг хариуцах. Би энэ ажлыг бүр багаас нь  эхлээд дээд түвшинд нь хүртэл ажиллаж байсан” хэмээн Эдвард ярилаа.

Мань эр гадаадад Тагнуулын төв газарт ч, Үндэсний тагнуулын агентлагт ч ажиллаж байсан гэдгээ онцолж хэлсэн юм. Тэрээр “мэдээллийг хадгалах” арга хэлбэр, эх үүсвэрийг хөгжүүлэх тал дээр ажилладаг байв.

Э.Сноуден АНУ-ын төрийн нууц мэдээллийг задруулсныхаа дараа эхлээд Хонконг руу зугтсан юм. Дараа нь Москвад очихдоо 1.7 сая маш нууц баримт, материалыг цахим хэлбэрээр авч очсон хэмээн үздэг. Америкийн Үндэсний тагнуулын агентлаг иргэдийн цахим шуудан, гар утасны дуудлага зэргийг хянаж, чагнадаг байсан тухай мэдээлэл ийнхүү алдагдсан юм. Вашингтоны эрх баригчид хэдэн сая иргэнийхээ интернэтийн хэрэглээг тагнахын тулд тусгай программ, хөтөлбөр боловсруулан ажилладаг нь одоо нууц биш болжээ.

Сноуден албан тушаалаа урвуулан ашигласан, төрийн өмчийг хулгайлсан, үндэсний аюулгүй байдал, батлан хамгаалах чанартай мэдээллийг санаатайгаар тараасан, бусдад дамжуулсан хэрэгт буруутгагдаад байгаа. Тэрээр Орост түр буюу хоёр жилийн хугацаагаар оршин суух эрх аваад байгаа билээ. Сноуден Оросыг орхиж Герман руу гарах санаатай байсан ч бүтээгүй аж. 

“Номын баяр”  хүүхдийн баяртай

Жил бүрийн хавар болдог Номын баяр өнөөдөр “Битлз”-ийн талбайд нээлтээ хийж байна. Энэ удаагийн баяр “Ном - Оюун санааны тусгаар тогтнол” уриан дор болно. Номын баярт тогтмол оролцдог ахмад уран бүтээлч, зохиолч, орчуулагч, ном эрхлэн гаргагчид болон хэвлэлийн газрууд шинэ бүтээлээ уншигчиддаа дэлгэн сонирхуулж, зохиол, бүтээлээ 30 хувийн хямдралтай үнээр худалдах юм.

Мөн номын салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй байгууллагууд үйл ажиллагаагаа сурталчлах өдөрлөг, шинэ номын нээлт болохоос гадна хүүхдийн зохиолчид уран бүтээлээ сонордуулж, хүүхэд багачуудад бэлэг барих ажээ. 

Эндрю Вайс: Хориг арга хэмжээ бол зүгээр л үйл явц

АНУ Украины хямралын улмаас ОХУ-ын эсрэг хамгийн түрүүнд хориг арга хэмжээ авсан билээ. Вашингтон Оросын хэд хэдэн түшмэл болон 17 компанийн АНУ дахь дансыг царцаасан юм. АНУ-ын хориг арга хэмжээний талаар Ерөнхийлөгч Билл Клинтоны үед Оросын талаар зөвлөж байсан Эндрю Вайс ярьж байна. Тэрээр эдүгээ Вашинтон дахь Карнеги сангийн дэд тэргүүний алба хашдаг.

-Яагаад АНУ гагцхүү энэ цаг мөчид Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ авах болов оо?

-АНУ-ын засаг захиргаа Украинд жинхэнэ хямрал ажиглагдаж эхэллээ гэж үзээд үүнийг шийдвэрлэхэд дөрвөн талаар дэмжих шаардлагатай гэж тогтсон. Киевийн Засгийн газарт тусламж үзүүлэх, Европын холбоотой үйл ажиллагаагаа уялдуулах, эмх замбараагүй байдлаас болгоомжилж байгаа хуучин ЗХУ-ын орнуудыг дэмжих, тэгээд Оросыг үе шаттайгаар тусгаарлаж, ганцаардуулахыг оролдох.

-Энэ тохиолдолд дахиад хориг арга хэмжээ авах бололтой. Вашингтоноос юу хүлээж болох вэ?

-АНУ болон Европын холбоо үйл ажиллагаагаа хэрхэн уялдуулж чадахаас хамаарна. Өөр хүчин зүйл бас байна. Саяхан АНУ-д янз бүрийн яамны мэргэжилтнүүд, тэр тусмаа Цагаан ордны засаг захиргааныхан оролцсон зөвлөгөөн болсон. Тэнд Оросын эсрэг авч байсан урьд өмнийн, одоогийн хориг арга хэмжээ дэлхийн эдийн засагт хэрхэн нөлөөлж буй талаар ярилцсан хэмээн ойлгогдсон.

-Тэгээд яаж нөлөөлж байна гэсэн юм бол?

-Энэ талаар ярихад эрт байна. Үнэлж, дүгнэхэд цаг хугацаа хэрэгтэй. Оросын ааш авир, үйлдлээс их зүйл хамаарна.

-Тэгэхээр өрнөд дараа нь ямар арга хэмжээ авахаа тодорхойлоогүй, шийдээгүй байгаа бололтой..?

-Хориг арга хэмжээ бол зүгээр л үйл явц. Ерөнхийлөгч Барак Обама өнгөрсөн сард Манилад мэдэгдэхдээ, одоогийн хориг арга хэмжээ үр дүнгээ өгөх эсэхийг мэдэхгүй байна гэсэн. Ерөнхийлөгч “нэг зэрэг бүх сумаа тавихыг” хүсэхгүй байгаагаа хэлж байсан л даа. Москва Украины зүүн өмнөд нутагт цэргээ оруулах эсэхийг бүгд хүлээж, харж байна.

-Европын холбоо хориг арга хэмжээг дэмжилгүй АНУ-ыг ганцаардуулна гэж байх уу. Европын холбооны хувьд Америкаас илүү Оростой эдийн засгийн сайн харилцааг эрхэмлэж байж болох талтай. Тэгээд ч Европарламентад тавдугаар сарын сүүлчээр сонгууль болно. Европууд Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ авах нь хэр үр дүнтэй юм бол?

-Европын лидерүүд хатуу чанд шийдвэр гаргахыг нөхцөл байдал шаардаад байна. Германы канцлер Ангела Меркел дараагийн арга хэмжээг авахад бэлэн гэдгээ мэдэгдэж байсан. Бусад улстөрч ч энэ талаар дуугарч байна. Хэдийгээр Европын парламентад сонгууль болж, үйл ажиллагааг нь түр саатаад байгаа ч Европын орнууд Оросын эсрэг дахин арга хэмжээ авах ёстой хэмээн үзэж байна.  

М.Кабалье 508 мянган еврогийн татварын өр барагдуулжээ

Дэлхийн дуурийн нэртэй дуучин Монсеррат Кабалье Испанийн Татварын албанд 508 мянган еврогийн татварын өрөө барагдуулж дуусчээ. Тэрээр Андоррад амьдарч байгаа дүр эсгэж тоглолтын орлогоос төлөх татвараа бултуулж байсан нь илэрсэн юм. Кабалье энэ сарын эхээр 300 мянган евро төлөөд байсан бөгөөд өчигдөр 208 мянган евро нэмж Татварын албатай тооцоо дуусчээ. Эдүгээ 81 настай нэрт дуучин татварын өргүй болсон ч татвараас зайлсхийсэн хэргээр шүүхийн танхимд дуудагдаж магадгүй байна. Мөн татвараа цаг хугацаанд нь төлөөгүй хэмээн торгуульд унах бололтой.   

Монсеррат Кабалье дэлхийн бүх алдартай, том театрт уригдаж, Паваротти, Доминго, Каррерас нартай хамтран дуулж байв. Тэрээр 1988 онд Queen хамтлагийн Фредди Меркуритэй хамтран Barcelona хэмээх дууг оркестр хөгжимтэй дуулсан нь тэр үедээ хит болж UK Singles Chart-д дээгүүр орж байжээ. 1991 онд Меркури нас барж, 1992 онд Барселонад зуны олимп болсноор Barcelona сингл болон Монсеррат Кабальегийн нэр хүнд “хаданд гарсан” билээ.

Google хамгийн үнэтэй брэнд боллоо

Америкийн интернет-компани Google дэлхийн хамгийн үнэтэй брэнд боллоо. Тус компанийн үнэ цэнэ өнгөрсөн нэг жилийн дотор 40 хувиар өсч 159 тэрбум долларт хүрч Apple-ийг тэргүүн сэнтийгээс нь буулгалаа. Цахим тоног төхөөрөмжийн Аpple компани гурван жил дараалан дэлхийн шилдэг брэндээр нэрлэгдэж байсан юм. Google компани Google нүдний шил, Android үйлдлийн систем зэрэг технологийн дэвшил гаргаж ирснээрээ лидер боллоо хэмээн Millward Brown Optimor судалгааны байгууллагын тэргүүн Ник Купер ярилаа. Энэ оны дэлхийн шилдэг арван брэндээр IBM, Microsoft, McDonald's, Coca-Cola, Visa, AT&T, Marlboro и Amazon шалгарчээ.

Гэлэнмаа нар хүүхдийн садар самууны эсрэг тэмцэнэ

Шашны байгууллагууд энэ зун Бразилд болох хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний үеэр хүүхдийн садар самууны эсрэг тэмцэл өрнүүлэхээр болов. Бразилд энэ үзэгдэл идэвхжих хандлагатай байгаад итали гэлэнмаа Габриэлла Боттани санаа зовниж байна. Дэлхийн хөлбөмбөгийн аваргын тэмцээн зэрэг олон нийтийн томоохон арга хэмжээний үеэр гэмт хэргийн байдал, хүүхдүүдийг муу зүйлд уруу татах нь эрс нэмэгддэг аж. 2006 онд Германд, 2010 онд Өмнөд Африкт болсон хөлбөмбөгийн хамгийн том баяр, цэнгүүний үеэр хүүхдийг садар самуун зорилгоор ашигласан хэрэг нэлээн гарч байсан хэмээн гэлэнмаа ярилаа. Тэд нисэх онгоцны буудал зэрэг олон хүн цугласан газраас явж мэдээлэл, товхимол тараах ажээ.

“Дэлхийн цом”-ын хуулбарыг сүйтгэжээ

Үл мэдэгдэх балмад этгээдүүд Рио-де-Жанейро хотод хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний аваргын цомын зургаан метр өндөр хуулбарыг шатааж сүйтгэжээ. “Алтан дагина”-ын гоёмёог, том хуулбар хотын гол гудамжийг чимж, аялагч, жуулчдын нүдийг хужирлаж байсан ч ийнхүү байхгүй болжээ. Хөшөө байсан газраас хэдхэн км-ийн зайд Бразилийн шигшээгийн бэлтгэлийн бааз байдаг аж. Зарим сүсэг бишрэлтэй хүмүүс “Бразил аварга болохгүй юм байна” гэж байгаа бол “Харин ч өлзийтэй юм боллоо. Бразил аварга болох юм байна” хэмээн ярих хүмүүс ч байна. Дэлхийн таван удаагийн аварга Бразилийн шигшээ хэсгийн эхний тоглолтоо Хорваттай хийх юм. 

Европыг орлох зах зээлийг Хятадаас хайж байна

Украин дахь үйл явдлын улмаас өрнөдийн хориг арга хэмжээний дарамтанд орсон Оросын Ерөнхийлөгч Владимир Путин Төв азийн орнууд болон  Ирантай аюулгүй байдлын асуудлыг хэлэлцэхээр Шанхай хотноо ирээд байна. Дөрөв дэх жилдээ болж буй эл уулзалтаас дэмжлэг хүлээхээр тооцоолсон Кремлийн удирдагч Хятадын лидертэй уулзаж тус улсад байгалийн хий нийлүүлэх хэдэн тэрбумын гэрээ байгуулах санаатай байна. Хоёр улс энэ төслийг олон жилийн өмнөөс хэлэлцсээр байгаа билээ.

“Хятад бол итгэж болох сайн нөхөр. Хятадтай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх нь ямар эргэлзээгүй Оросын нэн тэргүүний дипломат зорилт мөн” хэмээн В.Путин “Синхуа” агентлагийн түгээсэн нэгэн ярилцлагад онцолсон байна. Европын холбоо ч мөн Оросын хийн хоолой дайрч өнгөрдөг Украин дахь улс төрийн тогтворгүй байдлаас үүссэн хохирол, үр дагаварыг даван гарахын тулд хий импортлох өөр эх сурвалжийг хайж байгаа билээ. Хятад ч үйлдвэрлэлийн томоохон бүс болон хотуудынхаа агаарын бохирдлыг багасгаж, нүүрснээс ихээхэн хамааралтай байдаг эрчим хүчний салбараа төрөлжүүлж, хөгжүүлэхийн тулд хүчирхэг хөршөөсөө хий авах ихээхэн сонирхолтой байгаа юм.

Оросын “Газпром”, Хятадын Нефтийн үндэсний корпорац (CNPC) хамтран жилд 38 тэрбум куб метр хий нийлүүлэх чадалтай хоолой барих талаар ярилцаад арваад жил өнгөрч байна. Хэрвээ гэрээг 30 жилээр байгуулах хийгээд энэ өдрүүдэд “эцсийн шатандаа” орсон бол Путин, Си Жинпин нар гарын үсэг зурна. Сибирийн хий дамжуулах төвөөс Владивостокоор дайрч Хятадын зүүн хойд нутаг хүрэх хий дамжуулах хоолой 2014 оны эцсээр баригдаж дуусахаар байна. Өнгөрсөн онд төрийн мэдлийн хоёр компани гэрээ байгуулахад тун ойртсон ч эцсийн мөчид үнэ ханш дээрээ тохиролцож чадаагүй юм. Хоёр тал нэгхэн цифр дээр л санал зөрөлдөөд байгаа хэмээн Reuters мэдээлж байна. Хятадын тал үнийг буулгах сонирхолтой байгаа ч санасандаа хүрч чадахгүй байгаа аж.

38 тэрбум куб метр хий гэдэг нь Хятадын жилийн нийт хэрэглээний 25 хувь юм. Цаашдаа нүүрсний хэрэглээг багасгахын тулд Оросоос жилд 80 тэрбум куб метр хий авахаар тооцоолж байна. Хятад улсын хийн хэрэгцээ 2020 оноос хойш 400 тэрбум куб метрт хүрнэ хэмээн үзэж байгаа юм. 

“Лос Анжелес Клипперс”-ийн эзэн уучлал гуйлаа

НБА-гийн “Лос Анжелес Клипперс” багийн эзэн Дональд Стерлинг арьс өнгөөр ялгаварласан үзэл гаргаж шуугиан тарьсныхаа дараа анх удаа хэвлэлд ярилцлага өгөхдөө уучлалт гуйжээ. “Би арьс өнгөөр ялгаварлагч биш. Би том алдаа гаргасан, тэр алдаа дахиж давтагдахгүй. Би уучлал гуйхаар энд ирлээ” хэмээн тэрээр ярилаа. Калифорнийн клубын тэргүүний суудлаа алдах дээрээ хүрээд байгаа Стерлинг НБА-гийн бусад багийн удирдлагуудад хандаж дэмжлэг хүсчээ.

Стерлинг хар арьстнуудыг доромжилсон ярианыхаа төлөө НБА-гийн тоглолт үзэх эрхээ насан туршдаа хасуулж, 2.5 сая доллараар торгуулсан юм. Тэрээр найз бүсгүйдээ хандаж “Хар арьстнууд байдаг “Клипперс”-ийн тоглолтод намайг битгий авчирч бай. Харуудтай хамт битгий зураг аваад бай” гэх зэргээр ярьж байгаа нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр тархсан юм. Стерлингийн мэдэгдлийг сагсан бөмбөгийн олон нэртэй зүтгэлтэн, мөн АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обама шүүмжилсэн билээ. НБА-гийн удирдлага мөн Стерлингийн эхнэр Рошельд хориг тавьж, “Лос Анжелес Клипперс”-ийн хувьцааны хяналтын багцыг эзэмшихийг хориглосон гэсэн мэдээлэл байна.