Хайчилбар by Ts.Galaa

Escritor, periodista y premio Nobel colombiano. Nació en Aracataca y se formó inicialmente en el terreno del periodismo. Fue redactor de El Universal, un periódico de Cartagena de Indias durante 1946, de El Heraldo en Barranquilla entre 1948 y 1952, y de El Espectador en Bogotá a partir de 1952. Entre 1959 y 1961, trabajó para la agencia cubana de noticias, La Prensa, en su país, en la Habana y en Nueva York. Debido a sus ideas políticas izquierdistas, se enfrentó con el dictador Laureano Gómez y con su sucesor, el general Gustavo Rojas Pinilla, y hubo de pasar las décadas de 1960 y 1970 en un exilio voluntario en México y España. Sus novelas más conocidas son Cien años de soledad (1967), que narra en tono épico la historia de una familia colombiana, y en la cual se pueden rastrear las influencias estilísticas del novelista estadounidense William Faulkner, y El otoño del patriarca (1975), en torno al poder y la corrupción políticos. Crónica de una muerte anunciada (1981) es la historia de un asesinato en una pequeña ciudad latinoamericana, mientras que El amor en los tiempos del cólera (1985) es una historia de amor que se desarrolla también en Latinoamérica. El general en su laberinto (1989), por otro lado, es una narración ficticia de los últimos días del revolucionario y hombre de estado Simón Bolívar. También es autor de varios libros de cuentos como La increíble y triste historia de Eréndira y de su abuela la desalmada (1972) o Doce cuentos peregrinos (1992). García Márquez ha despertado admiración en numerosos países occidentales por la personalísima mezcla de realidad y fantasía que lleva a cabo en sus obras narrativas, situadas siempre en Macondo, una imaginaria ciudad de su país. Su última obra publicada, Noticia de un secuestro (1996), es un reportaje novelado sobre el narcoterrorismo colombiano. Recibió el Premio Nobel de Literatura en 1982 y fue formalmente invitado por el gobierno colombiano a regresar a su país, donde ejerció de intermediario entre el gobierno y la guerrilla a comienzos de la década de los ochenta

Ярилцлага

Б.Нямдорж: Англи, орос хэл дээрхээс нь өрсөж орчуулъя л гэж бодсон

Ярилцсан Б.Бат-Амгалан, "Өдрийн шуудан"

Колумбын суут зохиолч, Нобелийн шагналт Габриель Гарсия Маркесийг монголчууд “Зуун жилийн ганцаардал”-аар нь андахгүй. Мөн түүний “"Хурандаад хэн ч бичихгүй байна", "Дурлал хийгээд бусад чөтгөрүүдийн тухай", “Бальтасарын гайхамшигт үдэш” зэрэг зохиол, бүтээл монгол хэл дээр уншигчдад хүрсэн юм. Тэгвэл Г.Г.Маркесийн 2004 онд хэвлүүлж шуугиан тарьж байсан “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” (“Memoria de mis putas tristes”) роман монгол хэл дээр хэвлэгджээ. Энэ удаа нэрт зохиолчийн бүтээл анх удаа эх хэлнээсээ хөрвүүлэгдэж Монголын уншигчдад хүрч байгааг тэмдэглүүштэй юм. Орчуулагч Б.Нямдоржтой уулзлаа.

За, ямар ч байсан шинэ, содон ном орчуулж уншигчдад хүргэсэнд баяр хүргэе! Энэ нь таны анхны ном гэсэн. Яаж яваад зориглож, ийм мундаг зохиолчийн номыг бариад авав аа?

Тийм ээ, анх удаа л ном орчуулж, гаргалаа. Ном орчуулна гэдэг амаргүй зүйл байдаг юм байна. Габриель Гарсия Маркесийг монголчууд сайн мэддэг. Латин Америк, Испанид асар их амжилт олсон “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” нь түүний хамгийн сүүлчийн роман. Үүнээс хойш уран зохиол бичээгүй. Ийм нэртэй ном гарч шуугиулж байна гэж сонсож байсан л даа. Тэгээд ер нь энэ мундаг хүний ядаж нэг ном испани хэлнээсээ орчуулагдах ёстой гэж үзсэн. Испаниас нь орчуулахгүй бол хэн нэг нь өөр хэлнээс орчуулах нь ойлгомжтой. Ер нь бол англи, орос хэл дээрхээс нь өрсөж орчуулъя л гэж бодсон.

Долоон жилийн дараа монгол хэл дээр орчуулагдаж байгаа юм байна. Энэ хугацаанд испани хэлнээс орчуулчих хүн байгаагүй гэж үү?

Манайд испани хэлтэй хүн их цөөн шүү дээ. Ном зохиол орчуулдаг нь байхгүй. Хэлмэрч хийдэг хэдэн хүн л байдаг. Миний багш Б.Чулуун дээр үед Кубын хэдэн зохиол орчуулж байсан. Өөр испаниас монгол руу орчуулсан ном, зохиол гэж сонсоогүй.

Испани хэлийг хаана, ямар сургуульд сурсан юм бэ?

Багшийнхаа байгуулсан сургуульд сурсан. Зөвхөн испани хэл л сурна гэсэн хэдэн хөвгүүд, 

охид Б.Чулуун багштайгаа нийлж сургуулиа байгуулж байлаа. Угаасаа би дунд сургуульд байхдаа л гэртээ үздэг байсан. Бүгд англи хэл гэж хошуурч байсан цаг. Тэгээд ерөөсөө англи бус, испани хэл л сурна гэсэн бодолтой байсан болохоор тийшээ орж сурсан хэрэг. Тэрнээс их сургуульд ч, гадаад хэлний дээд сургуульд ч (одоогийн Хүмүүнлэгийн ухааны их сургууль) испани хэлний анги байгаагүй.

Тэгвэл Та “дотоодын бүтээгдэхүүн” юм байна. Монголд испани хэл сурсан, тэгээд ийм мундаг хүний номыг орчуулсан гэхээр хүмүүс юу гэж байх юм?

Таны зөв өө! Угаасаа хүмүүс тэгж боддог юм. Монголд испани хэл сурсан гэхээр гайхаад байдаг. Хичээл зүтгэлийн л асуудал шүү дээ, хэл сурна, эзэмшинэ гэдэг. Одоо жишээ нь, англи хэлийг Монголд сурсан бол ер нь тааруу, Англид сургууль төгссөн бол англи хэлэндээ “тасарчихсан” байх уу. Яг ингэж эргэлздэг хүмүүс цөөнгүй таардаг. “Монте Кристо гүн”-д Фариа лам гянданд Эдмон Дантест олон хэл зааж сургадаг. Тэгээд Дантес шоронгоос оргосныхоо дараа “Би испани хэлийг кастиль хөвгүүн шиг эзэмшсэн” гэж гардаг даа. Ямар ч хэлийг суръя гэх юм бол Африкийн ширэнгэ ойд ганцаараа сууж байгаад ч сурч болно, унаган хэлтэй иргэдээс нь ч илүү сайн сурч болдог.

За за, номын тухай яриандаа эргэж оръё. Ямар сэдэвтэй, ямар ном орчуулчихав аа?

Энэ бол дурсамж, хүүрнэл. Ер нь бол ганцаардал, хөгшрөлт, хайр сэтгэлийн тухай л даа. Нэр шигээ айхтар, муухай ном биш (инээв). Зарим хүн нэрнээс нь жийрхээд байх юм байна лээ.

Тийм байх шүү. Өөрөөр орчуулж болоогүй гэж үү?

Яг үгчилж орчуулах юм бол “Миний уйтгартай, гунигтай янхнуудын тухай дурсамж” гэж бууна. Тэр том зохиолчийн номын гарчигийг жишээлбэл, “Биеэ үнэлэгч, эсвэл хөнгөмсөг хүүхэн” ч юм уу, жийрхсэн маягаар орчуулж болохгүй байх аа. Англи, орос дээр яг тэрүүгээр нь л орчуулсан байдаг. Тэгээд ч энэ бол номын нэр, гарчиг. Дотор нь ийм үг байсан бол арай өөр үгээр орлуулж болох юм. Тэгээд яг үгчилж орчуулахаар арай л биш, урт болоод байхаар нь ингээд буулгачихсан. Гэхдээ үнэндээ бол тэр уйтгартай янхнуудынх нь тухай дурсамж биш, тэр хүүхнүүдийг амьдралаа болгосон 90 настай ганц бие өвгөний уйтгартай, гунигтай амьдрал гэсэн утгатай байх л даа. Латин Америк, Испанид Маркесийн зохиол, бүтээл бүр бүхэл бүтэн судалгааны сэдэв болдог. “Зуун жилийн ганцаардал”-аар нь том том зохиолч, судлаачид судалгааны ном гаргаж, Маркесийн бичдэг шидэт реализм бараг тусдаа шинжлэх ухаан болоод хөгжчихсөн. “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” 2004 онд хэвлэгдсэний дараа түүн дээр гардаг 90 настай өвгөн хэн бэ, Маркесийн найз уу, бодит хүн үү гээд маргаан өрнөж, бас л судалгааны өргөн сэдэв болчихсон.

Цаашдаа испани хэлнээс ном зохиол орчуулах уу?

Ер нь испани бол бас л гайхамшигтай уран зохиолын хэл шүү дээ ... Испани, Латин Америкийн уран зохиол гэж агуу том, дундаршгүй далай шиг ертөнц байна. Испани хэл дээр маш олон гайхамшигтай ном зохиол, уран бүтээл гарч байдаг. Тэрний зах зухаас чадах ядахаараа хүргэе гэсэн бодол байгаа. Харин ийм том хүний номоос эхэлсэндээ өөртөө бяцхан баяртай байгаа шүү!

Г.Г.Маркесийн шинэ ном хэвлэгдлээ

Колумбын бичгийн их хүн, Нобелийн уран зохиолын шагналт Габриель Гарсия Маркесийн 2004 онд бичсэн “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” роман монгол хэл дээр хэвлэгдэж уншигчдын гар дээр очлоо. Нэрт зохиолчийн бүтээл анх удаа эх хэлнээсээ орчуулагдаж буй нь энэ юм. “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” (“Memoria de mis putas tristes”) хүүрнэлийг залуу орчуулагч Б.Нямдорж эх хэлнээс нь хөрвүүлсэн байна. “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” роман 12 хэл дээр хэвлэгдэн дэлхийн бестселлерүүдийн нэг болж байв. Колумбын зохиолч Г.Г.Маркес “Зуун жилийн ганцаардал” романаараа Нобелийн уран зохиолын хүртсэн билээ.

Амьдралынхаа туршид бүсгүйчүүдээс зугтааж, бүр хурим дээрээсээ хүртэл оргож явсан нэгэн эр 90 насандаа 14 настай онгон охинд дурлажээ. Тэр насаараа нэгэн хэвлэлийн газар ажиллаж, бүтэн сайн бүрийн дугаарт хөгжмийн ертөнцийн булангаа хөтөлсөөр ирсэн юм. Ингээд 90 насны босгон дээр онгон охинтой “галзуу секс” хийхийг гэнэт хүсч. замдаа гарсан нь энэ. Гэвч тэр галзуу секс биш харин ганц олдох жинхэнэ хайртайгаа учрах нь тэр.

Энэ бол Габриель Гарсия Маркесийн сүүлийн романы өгүүлэмж. “Зуун жилийн ганцаардал”-аар “Зууны зохиолч” нэр авч, Нобелийн шагнал хүртсэн түүний “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” хэмээх энэ роман монгол хэлнээ орчуулагдан, хэвлэгджээ.Орчуулагч Б.Нямдорж испани хэлнээс тус зохиолыг орчуулан олны хүртээл болгож байгаа аж. Тус бүтээлийг номын бүх дэлгүүрээс авч болно.

Романд тэрхүү 14 настай охины тухай бараг өгүүлдэггүй. Охин унтаад л байдаг, эсвэл унтаж буй мэт дүр гаргадаг ч байж магадгүй. Харин унтаж буй охиныг сэрээж ч чадахгүй ажиглан, ухаангүй дурлан ширтсэн өвгөн түүний ирээдүй, амьдралыг сэтгэлдээ дүрслэн, тэр бүхэндээ өөрөө уусан хайрлан, жаргадаг юм.

“Гунигт янхнуудаа дурсахуй” роман 2004 оны аравдугаар сард гарсан бөгөөд дээр дурьдсанчлан алдарт зохиолчийн одоогоор сүүлийн роман болоод байгаа билээ. Энэ роман тун энгийн бус хувь тавилантай. Роман хэвлэлтээс гарахаас сарын өмнө хууран мэхлэгчид эхийг нь хулгайлан авч, хэвлүүлснээр зохиолч төгсгөлийг нь өөрчлөхөөс өөр аргагүйд хүрсэн. Ингээд албан ёсоор хэвлэлтээс гаргахад маш богино хугацаанд сая хувь нь зарагдаж байсан юм. Харин хууран мэхлэгчдийн хэвлэсэн хувь нь одоо ном цуглуулагчдын шуналыг хамгийн их хөдөлгөдөг гэдэг.

Габриель Гарсия Маркес 1927 оны гуравдугаар сарын 6-нд Колумбын Аракатака хотод мэндэлсэн. 12 настайдаа Сипакир хотын коллежид элсэж, оюутны тэтгэлэг авч эхэлжээ. Тэр сургуулиа хаяж, 1950 онд уран зохиол, сэтгүүл зүйд амьдралаа зориулахаар шийдлээ. 1961 онд “Хурандаад хэн ч бичихгүй” туужаа, 1966 онд “Цөвүүн цаг” романаа гараас гаргалаа. Харин 1967 онд “Зуун жилийн ганцаардал” романаа бичсэн нь уншигчдыг зуун дамжин байлдан дагуулсаар байгаа билээ.

Түүний бестселлерүүдийн нэг “Гунигт янхнуудаа дурсахуй” уншигч таны ширээний ном болно биз ээ.

Нобелийн шагналт зохиолч Габриель Гарсия Маркесийн (Koлумб) зохиол бүтээл анх удаа испани буюу эх хэлнээсээ монгол хэл дээр орчуулагдаж уншигч түмэнд хүрч байна. Түүний “Зуун жилийн ганцаардал”, “Хурандаад хэн ч бичихгүй байна” зэрэг хэд хэдэн ном зохиол монгол хэлээр уншигчдын гарт хүрч танил болсон ч эх хэлнээсээ орчуулагдаж байгаагүй юм байна.

Por menos de 800 'kilos' no negociamos

• Iniesta sería el jugador más caro con 70 millones · Marchena y Capdevila, posibles 'gangas' · Athletic y Sevilla se remiten a las cláusulas de Javi Martínez, Fernando Llorente y Jesús Navas · Fernando Torres se ha depreciado en medio año en el Chelsea

TOMÁS CAMPOS 07/06/11 - 19:43.

• imprime
• envía
• 406

¿Cuánto vale la selección española? ¿Cuánto costaría fichar a los 23 campeones del mundo? Entramos en el terreno de las estimaciones pero imaginemos por un momento que un jeque enamorado de 'La Roja' quiere rodearse de todas nuestras estrellas.

Ahora que el Málaga tira de la chequera de su presidente Al-Thani para conformar un equipo de ensueño, piensen en lo que tendría gastar un multimillonario empecinado en reunir a los 23 campeones mundiales en un solo equipo.

Vaya por delante que se nos antoja muy difícil poner precio a jugadores del perfil simbólico de Casillas o Xavi, pero el resultado final, en todo caso, no tiene desperdicio.

¿Cuánto valen 'El Guernica' o 'Las Meninas'? Lo mismo pasa con jugadores cono Xavi o Casillas, no tienen precio real

Algunas páginas web como la alemana 'transfermarkt.de' ya ponen precio a todos los jugadores de las principales ligas europeas, aunque sus estimaciones, al menos en el caso de la web germana, nos parecen un poco 'rácanas'.

MARCA.com ha hecho sus propios cálculos y el precio final de La Roja rondaría los 800 millones de euros. Claro está que esta cifra es muy subjetiva, porque la mayoría de los futbolistas citados ni siquiera están en el mercado, así que es harto complicado ponerles precio. Las tasaciones que nos les cuadren, faltaría más, pueden ser rebatidas en los comentarios de este artículo.

Casillas: Su cláusula es de 150 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 35 millones, pero nosotros opinamos que el Real Madrid no vendería por menos de 60 millones al mejor portero del mundo y al gran símbolo del equipo.

Vícto Valdés: Su cláusula es de 150 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 20 millones, pero nosotros defendemos que el Barça no le abriría la puerta por menos del doble, es decir, 40 millones de euros.

Pepe Reina: No existen cláusulas en el fútbol inglés y transfermarkt.de lo tasa en 22 millones de euros. Nosotros, tras consultar con un periodista británico experto en el Liverpool, elevamos esa cifra hasta los 28 millones.

Sergio Ramos: Su cláusula es de 150 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 30 millones, pero nosotros apostamos por los 40 millones dada su juventud, polivalencia y proyección.

Carlos Marchena: El Villarreal no facilita las cláusulas de sus futbolistas pero sabemos que pagó unos 3 millones de euros por él hace sólo un año. Ésa es la cifra que establecemos por mucho que transfermarkt.de hable de 7 millones.

Gerard Piqué: Su cláusula es de 200 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 38 millones, pero nosotros subimos esta cifra hasta los 50 millones, tratándose del central con mayor proyección a nivel mundial.

Carles Puyol: Curioso su caso, porque transfermarkt.de le tasa en 20 millones de euros desconociendo que su cláusula, caso excepcional, es de 10 millones. A esta última cifra nos remitimos.

Álvaro Arbeloa: Desconocemos su cláusula pero coincidimos con transfermarkt.de en cuanto al precio del lateral salmantino: 12 millones de euros.

Joan Capdevila: Su cláusula, secreta, podría rondar los 30 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 7 millones pero puede que el Villarreal acepte en las actuales circunstancias unos 3 millones.

Raúl Albiol: Su cláusula es de 80 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 15 millones, que es lo que el Madrid pagó en su momento por él al Valencia y a esta cifra nos remitimos.

Xavi Hernández: Su cláusula es de 80 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 50 millones y nosotros no bajamos ni un euro de ahí. Faltaría más.

Xabi Alonso: Desconocemos su cláusula pero transfermarkt.de aconseja ofrecer 35 millones de euros a un posible comprador. Nosotros le añadimos otros cinco y nos quedamos con los 40 millones por el cerebro madridista.

Sergio Busquets: Su cláusula es de 150 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 30 millones, una cifra insuficiente a tenor de su progresión. Otro que no vendemos por menos de 40 millones.

Javi Martínez: Su cláusula es de 40 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 20 millones pero todos sabemos que el Athletic no negocia tratándose de uno de sus dos campeones mundiales. Nos remitimos a la cláusula.

Cesc Fábregas: Sin cláusula conocida, transfermarkt.de se descuelga con unos astronómicos 55 millones de euros, pero un 'pajarito' nos dice que el Arsenal lo vendería por 40 millones.

Andrés Iniesta: Su cláusula es de 200 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 60 millones pero el manchego es un 'crack' mundial y le añadimos otros diez 'kilos'. Total: 70 millones.

Juan Mata: Su cláusula es de 60 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 25 millones pero pensamos que el Valencia no suelta a su estrella por menos de 30 millones.

Jesús Navas: Su cláusula es de 35 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 25 millones pero quien conozca a Del Nido sabe que no negociará por el símbolo del Sevilla. Nos remitimos a su cláusula.

David Silva: Sin cláusula conocida, transfermarkt.de lo tasa en 32 millones de euros, dos más de lo que pagó el City por él al Valencia. Nosotros apostamos por los 35 millones... y nos quedamos cortos.

Fernando Llorente: Es un caso similar al de Javi Martínez. Su cláusula es de 36 millones de euros y el Athletic no negocia por mucho que transfermarkt.de lo tase en 20 millones.

David Villa: Su cláusula es de 200 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 50 millones, diez más de lo que pagó el Barça al Valencia, así que nosotros tiramos por la calle del medio: 45 millones.

Pedro Rodríguez: Su cláusula es de 75 millones de euros. Para transfermarkt.de vale 'sólo' 25 millones, muy por debajo de los 38 millones que nosotros pediríamos por el canario.

Fernando Torres: El Chelsea acaba de pagar 58 millones por él en el pasado mercado invernal pero su rendimiento ha sido más bien pobre. Para transfermarkt.de vale 46 millones, para nosotros: 40 millones.