Стивен Жеррард: Зодог тайлах шийдвэр гаргах амаргүй байлаа

Лиерпүүл болон Английн шигшээ багийн домогт тоглогч Стивен Жеррард (35 настай) хөлбөмбөгөөс зодог тайлжээ. Түүний BT Sports сувагт өгсөн ярилцлагаас сонирхуулъя.

-Тоглогчийн хувиар замналаа эргэн харахад таны чадвар давуу тал нь юу байсан бэ?

-Би онгирч, өөрийгөө дөвийлгөх дуртай хүн биш л дээ... Би юм бүхэнд бага бага чадвартай гэж өөрийгөө боддог юм. Би өөрийгөө гоол их оруулдаг төвийн тоглогч гэж хэлэхгүй, хамгийн шилдэг хамгаалах чиглэлийн хагас гэж хэлэхгүй. Гэвч ямар ч зүйлийг хийх жаахан чадвартай гэж хэлнэ. Би мөргөж, такл хийж, гүйж, холын пасс өгч чадна. Би гоол хийнэ. Энэ л миний чадвар гэж бодож байна. Бие бялдар, тэсвэр тэвчээр байхад юм бүхнийг хийж чадна.

-Тэгвэл таны тоглолтын сул тал гэвэл?

-Эхний жилүүдэд Рафа Бенитес миний сул талыг тун сайн хэлж өгсөн юм. Төвийн тоглогчийн хувьд байрлалаа хадгалах тал дээр сайн биш байна, тун амархан байраа хаяж яваад байна гэж хэлж байсан. Дээр нь, сэтгэл зүй, биеэ барих тал дээр алдсан байж болох юм. Утгагүй шар хуудас, дэмий улаан хуудас гээд. Хэд хэдэн тохиолдолд улаан хуудас авч багийнхаа хүч, сэтгэл зүйг сулруулж байсан. Болдогсон бол цаг хугацааг буцаагаад тэр бүх алдааг засч бүгдийг сайнаар хийхсэн. Гэвч ийм төгс замнал өөр хэнд байсан юм бэ? Тийм ч олон хүнд биш байх аа.

-Ливерпүүл клуб таны хувьд юу вэ?

-Ертөнц. Хар багаасаа энэ клубыг дэмжиж эхэлсэн. Манай гэр бүлд Улаанууд их бий. Энэ л клуб хар багаас минь хурцалж, хүмүүжүүлж, намайг зөв хүн, сайн хөлбөмбөгч болгосон. Ливерпүүлдээ талархах зүйл надад их бий.

-Стиви, та дасгалжуулагч, телевизийн тоймч хоёрын алийг нь илүү сонирхож байна даа?

-Аль алийг нь хийхдээ дуртай байхсан. Одоогоор BT Sports телевизэд буцаж ирж Аваргуудын лиг, Премьер лиг дээр ажиллавал үнэхээр сонирхолтой санагдаж байна. Англид буцаж очоод хийхээр төлөвлөсөн зүйлийн минь нэг нь энэ. Цаашдаа дасгалжуулагч, туслах дасгалжуулагч хийх бодол мэдээж байгаа. Үүнийг л хийх гэж олон жил бэлтгэгдлээ.

-Та олон дасгалжуулагчтай ажиллаж байсан. Таныг дасгалжуулагчийн замнал руу хөтөлсөн хамгийн нөлөөтэй нь хэн байсан бэ?

-Хэн нэгнийг нь нэрлэчихвэл жаахан хүндэтгэлгүй юм болох биз. Би бүгдээс жаахан жаахан зүйл авчихмаар байна. Сайн болон муу тал. Чамтай яаж харьцаж байсан, чи санал зөрөлддөг байсан ч хамт ажиллаж байсан дасгалжуулагчдаас их зүйл сурч болдог. Хэлж, яриад байгаа зүйлийг нь арай өөрөөр хийчиж болох юм шиг санагддаг л даа. Миний ажиллаж байсан дасгалжуулагчдаас тактикийн хувьд хамгийн шилдэг нь яах аргагүй Рафа Бенитес байсан. Гэвч хэн ч мэдээж өөрийнхөөрөө л хийж, өөрийнхөө арга барилаар л дасгалжуулдаг. Тоглолтыг хараад, өөрөө тоглож байсан туршлага дээрээ үндэслээд, сурсан мэдсэн зүйлээ нэмээд өөрийн арга барилыг бий болгодог.

-Тантай хамт тоглож байсан хамгийн шилдэг тоглогч хэн бэ?

-Луис Суарес. Тэр үнэхээр хол тасархай. Гайхамшигтай. 

-Та Америкаас буцаад нүүж байна уу?

-Тийм ээ, гэр бүлтэйгээ Ливерпүүл рүүгээ буцаад нүүж байна.

-Зодог тайлах эцсийн шийдвэрийг гаргахад хэцүү байв уу?

-Тийм ээ, хэцүү байсан. “Би дахиад хэдэн тоглолтод оролцож тогломоор байна. Хөлбөмбөгөө, тоглолтоо санана даа” гэж өөртөө хэлсэн. “Жагсаалаас гарч”, хөдөлж чадахгүй болчихсон юм биш. Одоо ч тодорхой түвшинд тоглож чадна. Гэхдээ би топ түвшинд тоглох дуртай. Тогтмол сайн тоглох дуртай, муу тоглож хүмүүсийн уурыг барах дургүй. Яг ийм байдал байнга давтагдаад ирэхээр “За, хөлбөмбөгөөс зодог тайлах тэр өдөр иржээ” гэж өөртөө хэлсэн. 

11 дэх өрөг тэнцээгээр өндөрлөв

АНУ-ын Нью-Йорк хотод шатрын дэлхийн аваргын төлөөр өрсөлдөж байгаа Норвегийн Магнус Карлсен, Оросын Сергей Карякин нарын 11 дэх өрөг тэнцээгээр дуусч тоглолтын харьцаа 5.5-5.5 боллоо. Карякин цагаанаар тоглож, гурван цаг үргэлжилсний эцэст хайнцсан байна. Хоёр тоглогч 11 өрөг тоглосноос ес нь тэнцээгээр өндөрлөж, тус бүр нэг хожжээ. Сүүлчийн буюу 12-р өрөг тэнцээгээр өндөрлөвөл тэд богиносгосон цагаар таван өрөг тоглоно. Дэлхийн аварга цолоо хамгаалан тоглож буй Карлсен 25, Карякин 26 настай. 

“Түүх намайг цагаатгана”

Фидель Кастро өөд болжээ. Тэртээх 1959 онд АНУ-ын талыг баримтлагч Батистагийн дэглэмийг түлхэн унагаж эрх чөлөөний Куба арлын жолоог атгаснаас хойш социалист дэглэмийг цогцлоон бүтээх үзэл бодол, их үйлстээ үнэнч байсаар дуусав. Цогцос нь хөрж ч амжаагүй байхад есөн жорийн асуулт урган гарсаар. Кастрогийн дэглэм яагаад ийм удаан оршин тогтнож байна вэ? Яагаад Куба орон Латин Америкийн цорын ганц коммунист дэглэм болон хувирав аа? Таван аравны турш үргэлжилсээр байгаа энэ дэглэмийн мөн чанар, утга учир нь юу вэ? Куба улс Кастрогүйгээр оршин тогтнох уу? Кастризмийн төгсгөл ирэх нь энэ үү?

Энэхүү эгэлгүй сонирхолтой хүнийг ойлгохын тулд Кубын бүгд найрамдах улсын түүхийг эргэн санах хэрэгтэй болно. Фидель Кастро тэнгэрээс унаж ирээгүй, тамаас ч өгсөж гарч ирээгүй. Тэр бол кубачууд улс болон бүрэлдэж байх цаг үед оршиж байсан тодорхой үзэл бодол, хандлагын нэг бүтээгдэхүүн. Түүнийг Куба орон төрүүлсэн, учир нь эрх чөлөөний арал нь ийм хүн, иймэрхүү үр жимс ургахад бэлтгэгдсэн байсан юм.

1926 онд буюу хүний эрхийг нухчин дарж, харгис хатуу бодлого явуулж басан генерал Херардо Мачадогийн засаглалын үед төрсөн Фидель эрх баригчдыг эгдүүцсэн тэмцэгч, хувьсгалч орчин, нөхцөлд өсөн торнижээ. Түүнийг бага байхад Кубад Засгийн газрын эсрэг бослого гарч дарангуйлагч генерал Мачадо 1933 онд улс орноосоо зугтан гарлаа. Херардо Мачадог зайлуулан эрх мэдэлд гарч ирсэн Фулхенсио Батиста ч дарангуйлагч болон хувирч, үүнд эгдүүцсэн куба иргэд дахин өөрчлөлт, хувьсгалыг хүсч байв. Ийм л нөхцөл байдалд төрөх ёстой байсан хувьсгалч жамаараа гарч ирж, нэг хүн, нэг хувьсгалч төрөх ёстой байсан нь Фидель болж таарсан хэрэг.

1959 оноос хойш улс орноо 60 жил удирдахдаа боловсрол, эмнэлгийн үйлчилгээ, спорт, урлаг гээд ямар ч улс орон атаархам их амжилтад хүрчээ. АНУ тэргүүтэй улс орнууд Кастрогийнхны нэг намын систем, сөрөг хүчнийг нухчин дардаг зэргийг нь шүүмжлэн, төрөл бүрээр хавчин боосоор ирсэн ч тэрээр социализмыг байгуулах үйл хэрэгтээ дэндүү үнэнч байсан юм. Куба иргэд нийтээрээ ядуу, тун бага орлоготой  амьдарсаар ирсэнд мэдээж зөрүүд Кастрогийн “хувь нэмэр” их. Ердөө хамар дор нь байдаг жижигхэн Куба орон хэлсэн, ярьснаар нь хөдлөхгүй гөжүүдэлж, цэргийн хүчээр байлдан эзлэх гээд ч бүтэлгүйтсэн тул АНУ тус арлын эсрэг эдийн засаг, худалдааны хориг арга хэмжээ нь авсан нь одоо ч үргэлжилсээр, Кубын эдийн засгийн хөгжил, ард иргэдийнх нь элбэг, хангалуун амьдрах боломжийг хязгаарласаар байгаа билээ.

Дэлхийд хамгийн хүчирхэг гэгддэг америкуудын ч өмнө хугарч, нугараагүй, амийг нь хөнөөх гэсэн Тагнуулын төв газар, Холбооны мөрдөх товчооны олон оролдлого, халдлагыг тэсч амьд үлдэж урт удаан наслаад (90) өөд болсон Фиделийг дэлхий даяараа дурсаж, хүндэтгэж, гашуудаж буйн зэрэгцээ баярлаж, хөөрсөн хүмүүс ч их байна. Кубын хувьсгалын дараа эх орноосоо зугтан гарсан олон зуун мянган куба иргэн, тэдний үр хүүхэд “Кастро төгсгөл боллоо, Куба орон өөрчлөгдөх цаг нь ирлээ, Кастрогийн дэглэм төгслөө, Кубад ардчилал, чөлөөт нийгэм бий болох эхлэл тавигдлаа” хэмээн баярлаж байна. Цогтой хувьсгалч ахынхаа залгамж халааг авсан Кубын удирдагч Рауль Кастро эдүгээ 85 настай. Түүнийг “явсны” дараа Куба улсад эрс биш юм аа гэхэд, томоохон өөрчлөлт гарах нь гарцаагүй юм.

“Социализмыг байгуулах үйл хэргээсээ би хэзээ ч ухрахгүй. Энэ замналдаа би олон зүйлийг золиослосон. Та нар намайг уучилж, зөвтгөхгүй ч түүх намайг цагаатгана” хэмээн командлагч Фидель алдарт үгээ хэлж байв. Фидель өөд болсон ч Рауль байж байна. Хувьсгалч ахынхаа үнэнч дагуул, үйл хэргийг нь үргэлжлүүлэгч нь байхад Куба оронд эрс өөрчлөлт гарахгүй, тайван амгалан байх нь мэдээж. Харин хэдэн жилийн дараа, Кубын хувьсгалын дараа мэндэлсэн куба улстөрчид улс орноо хэрхэн удирдаж, хаашаа хөтлөх нь хамгийн сонирхолтой.      

Хиллари Клинтон уу, Дональд Трамп уу?

Сүүлчийн тулааны өмнөх нам гүм. АНУ-ын 45 дахь Ерөнхийлөгчөөр хэн сонгогдох вэ? Дэлхий нийтийн анхаарлыг өөрийн эрхгүй соронз мэт татдаг Америкийн нэгдсэн улсын лидерийн сонгуулийн сурталчилгаа, кампанит ажил дуусч санал хурааж, дүнг нь зарлах л үлдээд байна. Олон фирм, агентлагийн судалгааг нэгтгэж гаргадаг RealClearPolitics Хиллари 203 төлөөлөгчийн саналыг найдвартай авна гэж тооцжээ. Трамп 164 төлөөлөгчийн санал авч, 171 санал хаашаа ч эргэж магадгүй гэсэн дүр зураг харагдаж байна. АНУ-ын Ерөнхийлөгчөөр сонгогдоход 270 төлөөлөгчийн санал шаардлагатай.

Ялах магадлалтай нэр дэвшигчээр яах аргагүй тэргүүн хатагтай, АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга асан, сенатч Хиллари Клинтон нэрлэгдэж байгаа юм. Эмэгтэйчүүд болон латин гаралтай (испани хэлтнүүд) америкууд Хилларийг түлхүү дэмжиж байгаа бол, цагаан арьстай ажилчин анги болон мөнгөлөг хүмүүс Трампыг дэмжиж буй дүр зураг харагджээ. Сонгуулийн кампанит ажил хаагдахын өмнөхөн Цагаан ордны экс эзэн Билл Клинтон Америкийн ардчиллын өлгий гэгддэг Филадельфид очиж Ардчилсан намын нэр дэвшигчийг дэмжжээ. Олон нийтийн судалгаагаар өрсөлдөгчөөсөө хоцорч яваа Дональд Трамп эцсийн мөчид шийдвэрээ гаргадаг эргэлзэгч хэсгийнхэнд найдлага тавьж, горьдлогын нүдээ чилээсээр сууна. Холбооны мөрдөх товчоо сүүлчийн өдөр Хилларийн цахим шуудантай холбоотой хэргийг шалгахаа зогсоон уг хэргийг хааж буйгаа зарласан нь түүний ялалтад ихээхэн түлхэц болох нь тодорхой болов.

Тун ханатай дүн гаргадаг, бараг хэзээ ч алдаж үзээгүй судалгааны агентлагуудын дүн ар араасаа гарсаар. La Sabato´s Crystal Ball фирмийн судалгаагаар Хиллари 293, Трамп 214 төлөөлөгчийн санал авахаар байна. FiveThirtyEight Ардчилсан намын нэр дэвшигчийг 67.6 хувийн саналаар ялалт байгуулна гэсэн бол, The New York Times сонины дэргэдэх The Upshot төв экс тэргүүн хатагтайг 84 хувийн санал авна гэжээ.